Psychoterapia indywidualna
Wyróżnić można cztery podstawowe formy psychoterapii: psychoterapię indywidualna, psychoterapię grupową, psychoterapię rodzin i psychoterapię kompleksową.
Przez wiele lat, jedyną uznawaną formą terapii była psychoterapia indywidualna, oparta na bezpośrednim kontakcie terapeuty z pacjentem. Dlatego też, uważa się psychoterapię indywidualną za klasyczną, wręcz modelową postać oddziaływań psychoterapeutycznych. W terapii tej, wskazane jest, by miejsce i czas spotkań psychoterapeuty z pacjentem sprzyjały szczerej i swobodnej rozmowie. Istnieje szereg kryteriów pozwalających zakwalifikować określoną jednostkę do psychoterapii indywidualnej. Do najważniejszych należą: norma intelektualna, pozytywna motywacja do leczenia i zmian, chęć pracy nad sobą, oraz ujmowanie swoich problemów w kategoriach wewnętrznych. Charakterystyczna w psychoterapii indywidualnej, jest zwłaszcza rola terapeuty, który tak naprawdę jest jedynym czynnikiem leczącym. Poza samym sobą nie dysponuje on właściwie żadnymi innymi narzędziami. Sprawia to, że każde jego zachowanie i słowo stają się czynnikiem o niezwykle dużej wartości. Doprowadza to do tego, że główną formą oddziaływania psychoterapeuty na pacjenta, staje się „rozmowa terapeutyczna”.
Głównymi czynnikami leczącymi w psychoterapii indywidualnej staje się w związku z tym wzbudzanie nadziei u pacjenta, dostarczanie mu wiedzy, stwarzanie sytuacji umożliwiających odreagowanie, pomoc w integracji doświadczeń i uczuć przeżywanych w różnych okresach życia, ćwiczenie nowych zachowań i umiejętności, oraz modelowanie. Inne techniki, po które sięgają niektórzy terapeuci, to sterowane wyobrażenia, desensytyzacja, granie ról i hipnoza. W psychoterapii indywidualnej cały czas terapeuty i cała jego uwaga koncentrują się na pacjencie. Wiąże się z tym kolejne, niezwykle trudne dla psychoterapeuty zadanie, musi on, bowiem czuwać, by normalna zależność, jaka istnieje między chorym, a osobą udzielającą mu pomocy, nie przerodziła się w zależność patologiczną. Charakterystyczne wydaje się być również to, iż z psychoterapii indywidualnej korzystają najczęściej osoby, które nie mają problemów z nawiązaniem bliskich relacji z innymi.